Anne Barnhoorn

View Original

De Witte Antagonist

In films heeft het hoofdpersonage altijd een tegenstander die hem of haar de hele film door dwarszit. Dit kan een ander personage zijn, maar ook bijvoorbeeld een natuurramp of een dier. In mijn verhalen is het hoofdpersonage vaak tegelijkertijd ook zijn eigen antagonist. Ik mag graag schrijven over personages die hun eigen imperfecties bevechten en zichzelf daarmee in de weg zitten.

Mijn persoonlijke antagonist is een vel wit papier. Ik ben er altijd zo op gebrand om filmclichés te vermijden, maar zelf voldoe ik volledig aan dat uitgewrongen beeld van de schrijver die met holle ogen naar die knipperende cursor staart. De gedachte dat ik dat lege papier moet gaan vullen tot uiteindelijk een boeiend, grappig, ontroerend en buitengewoon geniaal geplot script weegt als lood op mijn schouders.

Dit is niets anders dan faalangst en perfectionisme. Een diepgewortelde angst om iets te schrijven dat 'niet goed genoeg' is. Als je schrijver bent, heb je dus een talent voor schrijven. En een talent hebben betekent dat je je onderscheidt van de middenmoot. Bovendien heb ik er ook nog eens voor gestudeerd. Maar waarom schud ik die gevatte dialogen vol subtekst en dat plot waar geen speld tussen te prikken valt dan niet uit mijn mouw?

Tot twee jaar geleden heb ik het witte papier ruimhartig de macht gegeven om mij totaal de abyss in te trekken. Liep ik weer, na uren vastlopen en backspacen, verdoofd van zelfhaat door de stad te dwalen. Zie je wel, ik kan het niet en het wordt nooit wat met mij. Wat dit ongezonde gedrag heeft gedaan voor mijn geestelijke en lichamelijke gestel, you name it en ik kan het waarschijnlijk bevestigen.

Langzaamaan begin ik nu in te zien dat een goede schrijver zijn helemaal niet gaat over meteen een briljant stuk afleveren, maar juist over slecht en onsamenhangend durven beginnen. Dat het talent 'm zit in het inzicht en het uithoudingsvermogen hebben om je eigen bak ellende keer op keer te blijven herschrijven. Net zolang tot het briljante script waarvan jij al van het begin af aan wist dat het erin zat er daadwerkelijk uitkomt.

De ironie wil dat ik in al die scripts van de afgelopen jaren precies die ene moraal heb geschreven die ik zelf nooit naleefde. Net zoals de psycholoog die zelf depressief is, ben ik ook hierin een cliché. Want ik kan het witte papier de schuld geven wat ik wil, uiteindelijk doet dat papier niks fout. De enige antagonist in mijn leven, dat ben ik zelf. Mijn onvermogen om mijn eigen imperfectie te omarmen.

Deze column is gepubliceerd in de PS van het Parool van 23 mei 2018.